Programma 5 Sociaal domein

5.2 Maatwerkvoorzieningen

Jeugd Maatwerkvoorzieningen

• Hervormingsagenda Jeugd

De landelijke invulling en uitrol van de vastgestelde Hervormingsagenda Jeugd heeft als gevolg van de vorming van een nieuwe kabinet vertraging opgelopen. We zijn in afwachting van de uitkomst van gesprekken tussen het kabinet en de VNG over de koers en op welke termijn de verschillende onderwerpen uit de Hervormingsagenda worden uitgerold.

• Regiovisie Jeugd

Ondanks de haperingen in het proces zijn we in De Fryske Marren en de Regio volop bezig met het invullen van de Hervormingsagenda en de Regiovisie en zien we positieve ontwikkelingen.
We zijn als De Fryske Marren met Sociaal Domein Fryslân en de andere gemeenten in gesprek over de keuzes binnen de uitvoeringslijnen binnen de Regiovisie. Het gaat dan over:

• samenwerking, onderwijs, gemeenten en jeugdhulp;
• inzet ervaringsdeskundigen;
• versterking gebiedsteams en de kind- en jeugdbeschermingsketen;
• aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties.

• Inkoop

De inkoop en implementatie van provinciale specialistische jeugdhulp is afgerond en we werken met partners aan een verfijning van het jeugdhulp aanbod en de daarop voorliggende voorzieningen.

• Wachtlijsten

We zien voor een aantal specifieke vormen van jeugdhulp (wonen en de zwaardere vormen van jeugdhulp) een toename in de wachtlijsten en plaatsingsproblematiek. We zijn als gemeenten, aanbieders, Sociaal Domein Fryslân en de jeugdhulpregio’s in Groningen en Drenthe in gesprek om deze problemen op te lossen.

• Collectieve Jeugdhulp

Binnen het regionale speciaal onderwijs hebben we inmiddels een collectief jeugdhulp aanbod beschikbaar en we zijn betrokken (schoolbesturen en samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs) rondom inclusief onderwijs (lokaal en provinciaal).
Daarnaast hebben we aanvullend op de provinciale inkoop een praktisch en laagdrempelig (collectief & individueel) aanbod gericht op jeugdigen met een lichtere ondersteuningsvragen.

• Ondersteuner Jeugd en Kansrijke Start

In samenwerking met de huisartsen zorgen we ervoor dat de inwoners via de in huisartsenpraktijk aanwezige ondersteuner jeugd, de nodige ondersteuning kunnen ontvangen. De ondersteuner jeugd is een medewerker van het wijkteam. Ook zijn we actief in het mogelijk maken van een Kansrijke Start voor de jongste inwoners. Indien nodig organiseren samenhangende ondersteuning.

Met deze ontwikkeling zetten we een stap voorwaarts waarbij we als gemeente De Fryske Marren samen zorgdragen voor onze jeugd. Ondersteunen of hulpverlening is beschikbaar waar nodig.

Naast de bovenstaande ontwikkelingen hebben we in de afgelopen periode jeugdhulp verleend. Deze maatwerkondersteuning heeft, in lijn met het landelijke en provinciale beeld, tot overschrijding van budget geleid.

Wmo maatwerkvoorzieningen

• Het totaal aantal inwoners dat gebruik maakt van de Wmo is in 2024 licht gestegen. Deze lichte groei geldt voor de meeste vormen van Wmo-ondersteuning. Huishoudelijke hulp is in 2024 minder snel gestegen dan in de voorgaande jaren.   
• De gemiddelde kosten per inwoner die gebruik maakt van maatwerkvoorzieningen zijn ook gestegen. Dit komt door het aanpassen van tarieven en een verschuiving van lichte naar zwaardere vormen van ondersteuning. Dit is het gevolg van een complexere zorgvraag door onder andere de vergrijzing (meer 65-plussers, de gemiddelde leeftijd stijgt), de druk op mantelzorgers, het langer zelfstandig wonen, een toename van psychische problematiek en aanpassingen van andere wetten.
• Samen met de Sociaal werk De Kear en de gecontracteerde aanbieders is veel ingezet op preventie, resultaatgericht en efficiënt werken. Dit kan ervoor zorgen dat inwoners meer gebruik maken van basisvoorzieningen in plaats van specialistische ondersteuning.

Hulp bij het huishouden
De pilot Toegang huishoudelijke hulp is afgerond en heeft positieve uitkomsten laten zien. De inwoner ontvangt sneller huishoudelijke hulp. De werkwijze is opengesteld voor alle aanbieders voor huishoudelijke hulp. De kwaliteit van de intake blijft gewaarborgd. In 2024 is een start gemaakt met de voorbereiding op de aanbesteding voor inkopen vanaf 2026.

Beschermd wonen

• De doordecentralisatie van Beschermd Wonen (BW) is meerdere keren uitgesteld. De streefdatum van invoering van het woonplaatsbeginsel is nu 1 januari 2026. De voorgenomen decentralisatie is tweeledig: het gaat om de invoering van het objectief verdeelmodel en de start van het woonplaatsbeginsel. Deze ontwikkeling moet het mogelijk maken dat mensen met psychische problemen vaker thuis of in hun eigen woonplaats kunnen blijven wonen.
• In het laatste kwartaal van 2024 is het regioplan beschermd wonen vastgesteld.
• In 2024 is Sociaal Domein Fryslân (SDF) in samenwerking met de gemeenten gestart met het nieuwe inkoopproces van BW. De nieuwe contracten zullen van start gaan per 1 januari 2026.

Wmo-toezicht
GGD Fryslân heeft in 2024 het kwaliteitstoezicht op de Wmo en het calamiteitenonderzoek uitgevoerd voor de gemeente. Het gaat hierbij om toezicht op aanbieders (zorg in natura) en ondersteuning via een persoonsgebonden budget. Het jaarverslag van de toezichthouder is ter inzage op te vragen. De gemeente is aangesloten op het Informatie Knooppunt Zorgfraude. Het Knooppunt maakt deel uit van het verbetertraject toezicht van de Rijksoverheid en VNG. Het biedt de mogelijkheid om signalen van mogelijke fraude te ontvangen en aan te leveren.